jöleli saçlar, akılsız başın işareti midir?

Ben lisede okurken saçımıza sürdüğümüz jöle yüzünden okkalı şamarlar yerdik. Kot montla gelen çocukları tüm okulun önünde tokatlarlardı bizim eğitim neferi öğretmenlerimiz. Kızlardan biri kazara kulağında küçük bir küpe unutsa kulaklarını koparana kadar çekerlerdi. Azıcık süslenen kızlara o...pu, biraz saçına başına dikkat eden erkeklere ise sapık muamelesi yapılırdı. Bizi öyle bir hale getirmişlerdi ki yeryüzünde en kılıksız lise öğrencileri yarışması yapılsa hepimiz dereceye girebilirdik. Saçlarını inatla jöleleyen kızların kafaları kışın en soğuk gününde bir güzel yıkanır, o kız orta çağda kırmızı haç işareti taşıyan biri gibi ıslak saçla gezmek zorunda bırakılırdı. Hasta olabilme ihtimali mi dediniz? Hiç önemli değildi, madem utanmadan saçına jöle sürmüştü öyleyse bunun cezasını çekmeliydi. Saçları hafif uzun olan erkeklerin kafalarına boydan boya bir tren yolu yapılır, o çocuk tüm gün orada burada saklanmak zorunda bırakılırdı. Öyle ya aşık olduğu kız onu görürse yerin dibine geçerdi ki bu da saygıdeğer eğitimcilerimiz için önemli değildi. Aşk da neydi? Bu yaşta aşk mı olurdu? Ne utanmazlık ne rezillikti. Eğer biri birine aşk mektubu yazmışsa bu mektup da o psikopat kadın müdür yardımcısı tarafından yakalanmışsa mektubu yazan erkek değil de mektubu alan kızcağız akla hayale gelmeyen şekilde aşağılanırdı. E kuyruk sallamasa o çocuk yazmaya cesaret edebilir miydi o mektubu? Velhasılı lise mi esir kampı mı belli olmayan iğrenç bir yerde okudum ben. Okuldan ve okul ile ilgili herşeyden nefret ediyor olma sebebim de budur. Ve öğretmenlerimin çoğunu sevgi ve saygıyla değil de lanetle anıyor olma sebebim de... Öğretmenler şu söylediklerim üzerine sakın alınmasınlar (öğretmenleri genellemem imkansız zira annem, babam, kardeşim, kuzenlerim, pek çok arkadaşım öğretmen ve hepsi de çok sağlam iyi öğretmenler. Pek çok iyi öğretmen olduğundan da kuşkum yok.) ne bahtsızım ki benim payıma en korkunçları düştü. Her neyse, biz asıl konumuza dönelim. Ne diyorduk, saç jölesi ve kot montla okula gitmek. Evet.

Bu çocuklar içinde bu saçmalığa isyan edenler yok muydu? Tek tük vardı elbet. Mesela Hasan diye bir çocuk vardı. Yöntemi yanlıştı belki ama içinde ciddi bir isyan taşıyor ve bunu da göstermekten hiç çekinmiyordu bu çocuk. Hasan elinde lise kitapları olan bir mafya babasına benziyordu. Ders kitaplarının arasında masonlukla ilgili kalın siyah bir kitap, ceket cebinde maltepe sigarası, diğer ceket cebinde siyah bir tespih, pantolon cebinde bir bıçak taşırdı. Kısaca öğretmenler dahil hepimizi korkuturdu. Çünkü ne zaman ne yapacağı belli olmazdı. Sonunda okuldan atıldı. Atıldıktan sonra kalıcı bir iz bırakmak için de hocalardan birini bir hayli patakladı.

Bütün bu korkunç şeylere karşın Hasan öğrencilerin kahramanıydı. Çünkü öğretmenlerin hiçbiri ona haksızlık edemiyor, saçındaki jöleye kimse karışamıyor, Hasan her gün başka bir kot montla okulda boy gösteriyordu. Muhtemelen Hasan'ın gözünde hepimiz korkak bir tavuktuk. Ve muhtemelen Hasan bu konuda kesinlikle haklıydı. Elbette Hasan gibi cebimizde bıçak taşımamalı, öğretmenleri dövmemeli, sigara gibi yasak olan şeyleri okula sokmaya teşebbüs etmemeliydik. Ama şunu mutlaka yapmalı; haksızlıklara karşı durabilmeliydik. Mesela birimiz çıkıp kot montun bizim eğitim hayatımıza ne tür bir hasar verebileceğini sorabilirdik. Muhtemelen bu sorunun cevabı olarak tokat yerdik ama en azından susmamış olurduk. Ya da saçımıza jöle sürmenin bizde nasıl bir ahlaki yozlaşma yaratacağı konusunda sorularımız olmalıydı. Ama yapmadık. Hep birlikte korktuk hatta aklımıza bile gelmedi bunları sorgulamak. Öğretmenlerin hepimizi kılıksız aptallara çevirmesine izin verdik. Tüm mezunlar çok mu harika insanlar oldular bu yapılanlardan sonra. Elbette hayır. Çoğu okuldan nefret etti ve okulu bir daha hayatına sokmamak üzere terketti. Kimi okul bitince yasak olan şeylerden fazlasını yaparak abuk sabuk şeylere girdi. Sonuçta hepimizde berbat izler bıraktı tüm o öğretmenler. Bugün hala pişmanım o zamanlar sustuğuma. Diğerleri de pişman mı bilmem.

Az önce bir haberi okurken hem gülümsedim hem de gözlerim doldu. Siverek'te 50 lise öğrencisi, kendilerini saçları uzun ve jöleli olduğu gerekçesiyle okula almayan okul müdürünü, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü önünde protesto etmişler. Hepsinin alnından öpesim geldi. Yaptıkları açıklamada; "Biz okulumuza gidip geliyoruz, saçlarımız yüzünden neden eğitim görmemiz engelleniyor. "demişler. Aferin çocuklar. Artık birilerinin saç, baş, kılık, kıyafet değil de çok daha başka şeylerin eğitim ve öğretimde önemli olduğunu anlatması gerekiyor. Saçı uzun ya da jöleli olanların bunu serserilik nişanesi olarak yapmadıklarını anlatması gerekiyor birilerinin. O yüzden korkmayın, söyleyin ne düşünüyorsanız. Haksızlıklar karşısında sessiz durmayın. Birlikte durun ve daha çok çıksın sesiniz. Ve asla kendiniz olmayı yasaklayan bu kafalara teslim olmayın.

Resim: Norman Rockwell