31 Ekim 2014

çay bardağı, kahve fincanı ve kestirme yollar...

Annem aldığımız yeni eşyaları sonra kullanılmak üzere saklıyor. Bu "sonra"nın ne zaman olduğu eşyanın ne olduğuna göre değişiyor. Örneğin yaldızlı çay bardakları misafirler için kullanılmak üzere özel kutusunda bekliyor. Annem, içinde 12 tane çay bardağı ve çay tabağı bulunan o koca kutuyu nereye sığdıracağını bir türlü bilemiyor, her seferinde söyleniyor. Şu ana dek o çay bardaklarını kullanmaya layık gördüğü bir kaç grup misafir oldu; Hepsi aynı anda konuşan ve dışarıdan bakıldığında bir arı topluluğunu andıran gün arkadaşları ve kardeşimin eşinin ailesi. 

Bir gün ona fark ettirmeden tüm o bardak ve tabak grubunu saklandıkları kutudan çıkardım ve hepsini günlük kullanılan bardakların önüne güzelce dizdim. Ardından da felsefi konuşmamı yapmaya hazırlandım. Bu konuşma şöyleydi, "Bak anneciğim, sen böyle yaparak eşyaya hizmet ediyorsun. Oysa eşya bize hizmet etmek için var. Şöyle düşün, bardakları koyacak yer bulamıyorsun, sürekli o kutunun çok yer kapladığını, başına bela olduğunu söylüyorsun. Gel biz bu bardakları kullanalım. Günlük bardaklarımız şıkır şıkır olsun. Biz de senin misafirlerin kadar değerli insanlarız ve bence bu bardaklarla içmeyi hak ediyoruz." Evet tam olarak böyle bir konuşma hazırladım. Ve çok daha iyisini yaptım. Bence işe yaradı çünkü o günden bu yana o yaldızlı, süslü bardaklarla içme şerefine nailiz. Hatta bir tanesini kırma şerefine bile nail oldum ben.  Ve işte tam olarak anladım ki annem felsefemi olduğu gibi hatta daha fazlasıyla kabul etmiş. Çünkü bardak kırılınca aynen şöyle dedi, "Ohhh canın sağ olsun, üzerindeki kaza bela gitmiş" Bu kadını gerçekten seviyorum.

Geçen gün benzer bir konuşmayı F.'nin evinde yapmak zorunda kaldım. İki gün önce mini mini çiçekli narin mi narin kahve fincanlarından almış olmamıza rağmen eski kırık dökük fincanlarla kahve getirdiğini görünce, "Pardon F.'ciğim ama geçen gün sen de ben de aynı fincanları aldık. Ben o fincanlarla kahveler içtim, kuzenlerime kahveler yaptım ve sen muhtemeldir ki onları daha kutusundan bile çıkarmadın" Evlilik hazırlığında olan F. başını salladı. Tahmin ettiğim gibi yeni evi için saklıyordu. "Hayatta ne olacağını nereden biliyorsun ki" dedim. Gözlerini açıp "nasıl yani?" diye sordu. "Bak" dedim "insanlar en güzel eşyalarını hep özel zamanlar için saklarlar. Ve bu özel zamanların ne zaman olacağını, hatta gelip gelmeyeceğini bile bilmezler. Sen bugünde yaşıyorsan yalnızca bugün var demektir. Ve o bugün senin için en özel zamandır. Ben hiçbir şeyi saklamam. En değerli parfümleri evimde otururken sürerim. Kimse için değil, kendim için. Kahvemi en güzel fincanlarda, çayımı yaldızlı bardaklarda içerim. En sevdiğim kazağımı hiç acımadan evde giydiğim olmuştur. Bence sen de öyle yap. Eğer bir anda çekip gidersen hayattan inan bana o kutudaki fincanlar sevdiğin insanlar için "hiç kullanamadı zavallım" şeklinde göz yaşı sebebi olmaktan başka bir işe yaramaz.

F. akıllı kızdır. Ve değerlidir. Bazen kendi değerini unutuyor sadece. Ve sanıyorum ona bunu hatırlattım. Ben elbette insanlara yol gösteren bir filozof değilim. Sadece inandıklarını paylaşmayı seven biriyim. Çünkü inandığım birşey daha var, o da; hepimiz hayatın aynı noktalarına dikkat kesilemeyebiliriz, ama birbirimize bunları gösterebilir ve birbirimizi kestirme yoldan düzlüğe çıkarabiliriz.

Fotoğraf: Aydan Atlayan Kedi

11 Ekim 2014

Mr. Gwny'in tuhaf sorusu...

Beklenmedik anda beklenmedik sorular soran insanları hep sevdim, sevmeye de devam edeceğim. Dün gece okurken kitabın kahramanı Mr. Gwyn de sorduğu beklenmedik soruyla kalbimi kazandı. Rebecca ile bir otel lobisinde otururken ona şöyle bir soru soruyordu, "Bir daha dünyaya gelsen hangi mekan olmak isterdin?" Mr. Gwyn otel lobisi olmak istiyordu. Neden? İnsan hikayelerini seven bir adam olduğu için mi? Yoksa hep aynı insanları görmek istemediği için mi? Ya da bütün bir hayat yerine sadece sahnelerle yetindiği için mi? 

Kitabı bırakıp uzun uzun düşündüm. Ben bir mekan olmak istesem neresi olurdum? Önce aklıma bir gölün kenarını kaplayan uçsuz bucaksız bir arazi olmak istediğim geldi. Ama bunun dingin olmasına rağmen oldukça sıkıcı olabileceği geldi. Şu aralar pek bir yorgun olduğum için ilk aklıma gelenin bu olduğunu düşündüm. Bir süre sonra elbette insansız olmaktan bunalıp daralacaktım.  İnsanların gelip geçtiği bir yer olabileceğim fikrinin daha iyi olduğunu düşündüm sonra. Kocaman bir şehirde en çok kullanılan cadde olsam dedim. Birden televizyondaki görüntüler üşüştü aklıma. Kaos dedim. Ürperdim. Yakılıp yıkılan her yeri kaçacak bir yerim olmadan izlemek zorunda kalacaktım. Üzerime kan içinde kalmış insanlar düşecekti. Kimsenin yarasını saramayacaktım. İçindeki vahşetin kölesi olmuş çılgınlar sırtımı tepeleyip geçecekti. "Durun çocuklar, yapmayın" demek isteyecektim, sesim çıkmayacaktı. Kimseyi durduramayacak, izleyici olmakla yetinecektim. Tüylerim ürperdi. Bu kadar acının altından, taş bile olsam, kalkamam diye düşündüm.

Bir postane olayım dedim. Ya da bir banka. Paradan nasıl da nefret ettiğimi düşündüm, vazgeçtim. Bahçe mi olsam dedim. İnsanların, benim bakmaya bile kıyamadığım bahçelere sigara izmaritleri, plastik şişeler, daha da çığrından çıkmış olanların balgamlı tükürükler attıkları aklıma gelince bu fikri de bir kenara bıraktım. En sonunda insan olarak kalmanın daha iyi olacağına karar verdim. Çünkü mekanların en ufak bir kontrol gücü yok diye düşündüm. Şimdi, bir insan olarak, en basitinden o plastik şişeyi ya da sigara izmaritini atan adamın ardından bunları toplayıp çöpe atabilirim. Hayır daha iyi bir fikrim var, onları o adamın kafasına atabilirim. Evet bu daha iyi...

Mr. Gwyn tüm akşamımı çaldı. Bir tek soruyla beni yerli yersiz, sinir bozucu ya da acaip bir sürü düşüncenin içine soktu. İşte bu yüzden seviyorum beklenmedik sorular soran insanları. Onlar seni aklının içinde bilmediğin mecralara çekip orada debelenmeni sağlıyorlar. Kolay, basit günlük yaşamın içinde boğulup kaldığını sanırken, aslında beyninin senden habersiz daha derinde bir yerde başka işler çevirmekte olduğunu görmeni sağlıyorlar. 

Teşekkürler Mr. Gwyn ve teşekkürler tuhaf soruları ceplerinde taşıyan güzel insanlar...

Resim: Wilfredo Alicdan

02 Ekim 2014

merdiven boşluğundaki ağustos böceği

Merdiven boşluğuna üç gündür bir ağustos böceği dadandı. Muhtemelen artık orayı evi sanıyor. Sigara içmek için çıktığımda, ışık yanar yanmaz, ötmeye başlıyor. Onun sesini seviyorum. Bana çok eski zamanları, çocukluğu ve o bitmez tükenmez mutlulukla dolu yaz akşamlarını anımsatıyor. Çocukluk sahiden de gökyüzü gibi, hiçbir yere gitmiyor.

Ben geçmişte yaşayanlardan olmadım hiçbir zaman. Bu yüzden belki de hafızamın kötü oluşu. İnsan tekrar tekrar yaşamadığı birşeyi nasıl anımsayabilir? Ama son zamanlarda çocukluk hep aklımın kıyısında duruyor ve fırsat bulduğu an kendini anımsatıyor. Birden gözlerimin kenarındaki kırışıklıkları silip atıyor, saçlarım at kuyruğu oluyor, ayaklarıma beyaz çoraplar dolanıyor, boyum kısalıyor ve kendimi okulun bahçesindeki ağaçların etrafında çocuklarla koştururken buluyorum. Oysa kısa süre öncesine kadar hiç anımsamıyordum bunları. Ne tuhaf.

İnsan çocukluk arkadaşları ile buluşunca yeniden mi çocuklaşıyor? Ya da onlar herşeyi net bir şekilde hatırlarken kendini çocukluğuna karşı vefasız hissediyor da hafıza yeniden mi gün ışığına çıkıyor? Çocukluğumuzu birlikte geçirdiğimiz kuzenim pek çok şey anlatıyor. Hafızası karşısında büyüleniyorum ve aynı zamanda kendi hafızamın berbatlığı karşısında dehşete düşüyorum. "Nasıl hatırlamazsın?" diyor sitemle. Utanıyorum. "Mutlu bir çocukluk geçirmişken nasıl anımsamazsın?"  Haklı. Utancım ve kafamdaki sorular büyüdükçe büyüyor. Sahi diyorum neden hatırlamıyorum. "Belki de" diyorum "geçen yıllarda çok fazla şey yaşadığımdandır" Ama herkes pek çok şey yaşıyor. Neden bazılarımız anımsıyor bazılarımız anımsamıyor? 

"Mutlu zamanların geçmişte kalması seni kederlendiriyordur belki" diyor. Mümkün elbette. Yaşlanmak, yok olmaya daha da yaklaşmak, kayıp zaman, o mutlu zamanların yeterince kıymetinin bilinmediği düşüncesi ve daha pek çok şey... "Peki sen" diyorum "neden hatırlıyorsun?" O zamanları çok özlüyormuş ve onları aklının içinde yeniden yaşamak onu mutlu ediyormuş. "Sen" diyor "hep bugünde yaşıyorsun." Bu doğru. Zaman zaman gelecek için endişelensem de ya da geleceğe dair hayaller kursam da genelde bugünde yaşıyorum."Bunun iyi birşey olduğunu sanıyordum" diyorum. "İyi birşey ama geçmişini de unutmamalısın özellikle mutlu zamanları." diyor. Bunu düşüneceğim.

Yüzüne bakıyorum. Gözlerinin kenarlarında kırışıklıklar var. Saçlarında beyazlar. Ama ne kadar tuhaf gözleri aynı bakıyor. Tıpkı çocukluğumuzdaki gibi. Birden yüzüne o haşarı çocuk ifadesi gelip yerleşiyor, çocukluğumuzu nasıl özlediğimi o zaman anlıyorum. "İnsan" diyorum "çocukluk arkadaşlarına aradan ne kadar zaman geçerse geçsin, ne yaşanmış ve üzerimizde ne iz bırakmış olursa olsun hep güveniyor, biliyor musun?" Başını sallayarak doğruluyor söylediklerimi. Elbette diyor "Çünkü kimse kendi çocukluğuna ihanet etmez. Sen benim çocukluğumsun, ben de senin. Birbirimize nasıl ihanet edebiliriz?" 

Ağustos böceğinin merdiven boşluğunda çınlayan sesi eşliğinde bunları düşünüp duruyorum. Ayaklarıma bakıyorum. Beyaz çoraplar ve kırmızı rugan ayakkabılar göreceğimi sanıyorum. Ağustos böceği var diyorum. Ayakkabıları ve çorapları boşver. Sesler ve kokular var etrafta geçmişe dair. Akşamsefası var mesela. Sonra bahçedeki nane, pencere önünde fesleğen, pişen sütün kokusu... Güvercin sesleri, sonbahar akşamları var. Üşümüyorum diye direttiğin halde annenin omuzlarına koyduğu hırka var. Ve daha pek çok şey... 


Ne demeli...

İnstagram'da tatlı tatlı gülümseyen, yüzünde güneşler parlayan gencecik bir kız gördüğümüzde o mutlu genç kızın bir gün biri tarafından ...