iç dökümü...

Komşum bahçesindeki dut ağacını, benim odamın penceresinin önünde olanı, kesmiş. Odam bir ışık denizinde yüzdüğü için sevinmeli mi yoksa o kocaman ağaç bir çırpıda yok olduğu için üzülmeli mi? Hüznü ve sevinci dengelemediğim zamanlardan biri bu...

Çok üzüldüğünde, çok kederli bir haftadan çıkıp bir pazar günü bütün bu üzüntülerin muhasebesini yapmak için gayret sarfettiği ama ne muhasebeye ne de "olsun herşey yine de iyi olacak" şeklinde kandırmacalara bile hali olmadığında ne yapmalı insan? Bir ışık denizinin içinde böylece oturup hiç tanımadığı insanlara, benim yaptığım gibi, içini mi dökmeli yoksa çok ağlayıp yıkanıp arınmalı mı? Sanırım şu an ben ilkini seçiyorum. Çünkü ağlamak konusunda içimi dökme konusunda olduğum kadar iyi değilim. Hoş içimi dökme konusunda ne kadar iyi olduğum da tartışılır ya, mazur görün...

Bir kitapta herkesin hayat boyu gömleğinin koynunda taşıyıp durduğu ve bıkmadan usanmadan cevabını aradığı bir soru vardır diyordu. Son zamanlarda insanın adaletsizliği ve bencilliği üzerine düşünüp dururken benim gömleğimin koynunda duran sorunun yeniden kıpırdayıp durduğunu, kendini hatırlattığını farkettim. Onu orada uzun zamandır unutan ben, hayatın akışına bunca zaman kapılıp gitmiş miydim yoksa o soru ben farkında olmadan kendi cevabını arayıp duruyor muydu? Muhtemelen seçeneklerden ikincisi geçerli.

Soru şuydu, neden bazıları kötülüğü bir hayat biçimi olarak benimsemişken geriye kalanlarımız kötülüğü anlayamıyorduk. Ve asıl soru kötülük tam olarak neydi? Şuna inanıyordum aslında; kimse ne tam olarak iyi ne de tam olarak kötüdür. Her birimizin içinde bencil küçük bir domuz vardı var olmasına ya bazılarımız o domuzu dizginleyip, kontrol edebiliyorduk. Peki korkunç şeyler yapanların domuzları onları kör edecek kadar büyük müydü? Ya da onlar kim olduklarını unutup o domuza mı dönüşmüşlerdi?

Bana kalırsa kötülüğün asıl sebebi empati yoksunluğu. Kim ki kendini başkalarının yerine koyamıyor, başkasına verdiği acıyın ucundan kıyısında az buçuk tahmin edemiyor, o zaman kötülükler ortaya çıkıyor. Aslında kötü olanı anlamak için de empati yapılabilir belki. Mesela o adamın elindeki güç sizin elinizde olsaydı, hayal bile edemeyeceğiniz bir konumunda bulunuyor olsaydınız ve pek çok insanın sizin tek bir sözünüzle hayatı değişebilseydi? O zaman  Tanrı rolüne soyunup soyunmayacağınızı bilebilir miydiniz? Şimdi orta halli bir hayat yaşarken, küçük bir kentte, bir kaç sevimli dostla, idare eder bir parayla, küçük tatlı bir evde kendi çapında mutlu bir hayat süren bir adam ya da kadınken birden sahip olduğunuz bu gücün sizi neye dönüştürebileceğini şimdi tam olarak kestirebilir misiniz? Bulunduğumuz durumda "aaaa ben asla yapmam" demek bu kadar kesin ve kolayken o güce sahip olduğunuzda içindeki sizin bile unuttuğunuz yaraların, acıların, birikmiş intikamların ortaya çıkmayacağı ne malum. İnanın bana bunu hiçbirimiz kestiremeyiz.

Örnek, daha önce küçük bir işin sahibiyken tatlı mı tatlı, insancıl bir adamın daha sonra işler büyüdüğünde kibrin esiri olup, artık dahil olmadığı bir insan topluluğunu küçük görüp, dahası o topluluğun üyeleri ile empati kurmayı bile bir alçalma, eskiye dönme korkusu olarak algılayıp sanki doğduğundan beridir aynı yerdeymiş gibi davrandığını hiç duymadınız ya da görmediniz mi?

Bütün bunlardan dolayı insan asla kendini bilemez. İnsanın kendini bilmesi için her durumda, her yaşta, her konumda en az bir kaç yıl harcaması gerekir. Çünkü insan ne durumda ne yapacağı kestirilemez bir varlıktır. Ve her birimizin içinde uyuyan bir kötülük mutlaka vardır. Belki de önemli olan yegane şey; içimizde uyuyan kötülüğün dizginlerini her nerede, nasıl olursak olalım bırakmamaktır.

Fotoğraf: Pinterest