TEST

"Kim olduğun ya da karşında kim olduğu farketmez. İnsanlar kendileri bile farkında olmadan karşılarındaki insanı testten geçirirler."diyorum. Şiddetle karşı çıkıyor. "Ben" diyor "asla insanları test etmem. Onlar dostum olacaklarsa zaten olurlar. Bunun için teste gerek yok." Gülüyorum "sen öyle sanıyorsun" diyorum. "Hayır hayır"la başlayan cümleler kuruyor. Hiç sesimi çıkarmadan karşı koyuşunu sakince dinliyorum. Sözü bittiğinde konuşmaya başlıyorum.

"Doğruyu yanlışı bulmak için nasıl deniyorsak bazı yolları, kendimiz için doğru insanları bulmak için de refleks olarak bazı testler geliştiririz. Ama asla bunu planlamayız. Yani sen oturup düşünmezsin "A'ya şöyle diyeyim bakalım ne diyecek" ya da "C'ye şöyle davranayım bakalım ne tepki verecek?" diye. Ama olaylar gelişir ve sen karşındakinin sözlerini ve tepkilerini yorumlar, o insana ne kadar yaklaşman gerektiğini ya da ne kadar uzakta durman gerektiğini bilirsin. Ortak noktalarınızı ya da onda seni rahatsız eden şeyleri bir çıprıda sayamazsın belki ama bilirsin zaman geçtikçe. Bak mesela senin hayatından bir örnek vereyim. Geçen yıl hasta oldun ve iki ay evde yatmak zorunda kaldın. Değil mi? Bu sırada bazı insanlar seni ziyaret ettiler, bazıları telefonla aradılar, bazıları ne aradılar ne de sordular. Üstelik aramayan ve seni ziyaret etmeyen insanların bazıları sana normal iş günlerinde çok yakın davranan insanlardı. Fakat koşullar değişince onlar da başka ve yabancı biri gibi oldular. Bazı insanlar ise, ki sen o insanlarla hiç de içli dışlı değildin, hastalığın sırasında sana o kadar ilgi ve yakınlık gösterdiler ki, seslerinin tonunda öyle bir sevecenlik vardı ki şaşırıp kaldın. Şundan eminim ki; oturup kim geldi, kim gelmedi hesabına girmedin. Fakat içinde bazı noktalar aydınlığa kavuştu. Tıpkı yıldızların haritası gibi, bazı yıldızlar daha parlak bazıları daha sönük ve uzak kaldılar. İşte gün içinde yaşadığımız her şey bu haritanın netleşmesini sağlar. Tek bir olay ya da durumla mı netleşir bu harita? Elbette değil. Mesela senin hasta olduğun o iki ay boyunca seni aramamış olan insanlar sana gerçekten uzak ve ilgisizler mi bunu bilemezsin. Bu noktada her şeyi düşünmen gerekir. Yani birine kırılmaya başladığını sezdiğin anda. Belki o adam ya da kadın senin gibi hastaydı o sırada. Belki çok büyük bir bela vardı başında ve buna benzer bir çok şey. Dediğim gibi insanları tek bir olaya dayanarak silip atamazsın. Bu uzun bir süreçtir. Ve o süreç içinde bazı insanlar dostumuz olur ve bazılarından da nefret ederiz. Ve bütün bu sevgi ve nefret test sonuçları ile belirlenir. Her ne kadar soruları ve cevapları belirsiz de olsa bu test herkesin kafasında vardır."

Sessizce dinliyor. "Ama..." diye başlayan bir cümle kuruyor. Biliyorum test etmek lafı onu müthiş derecede huzursuz ediyor. Bu lafı kullanmayı asla onaylamıyor. Söylediklerimi doğru kabul etse bile bu laf ona hep batacak.  Çünkü zihnindeki test kelimesi olumsuz bir anlamla tıka basa doldurulmuş.

"Biliyorum test kelimesi ya da test etmek lafı seni geriyor ve çok alçakça, hesaplı kitaplı dostlukları çağrıştırıyor sana. Fakat söylemek istediğim insanlarla hesaba kitaba girdiğin değil, söylemek istediğim bunun hepimizin içinde yer etmiş olan bir şey olduğu. İşte bu yüzden bazılarını zaman geçtikçe seviyoruz bazılarından ise uzaklaşıyoruz. Bak mesela N. konusunu düşün. Hepimiz onunla aynı zamanda tanıştık ve N. gördüğümüz en sempatik insanlardan biriydi. Bir gün geldi sen N.'yi korumak için onun bazı hareketlerini eleştirdin. N. ise buna alınıp senin yüzüne bir daha bakmadı. Sen hiç farkında olmadan test ettin onu. Risk alıp onun yanlış davranışlarını düzeltmeye çalıştın fakat geri tepti. Şimdi sen biliyorsun ki N. sadece onu onaylayan insanlarla arkadaş olabilen biri. Eleştriye açık değil. Hatta tam aksine eleştrildiği zaman, kendisini eleştirenin iyi niyetini bile hesaba katmadan, ona küsen, darılan biri. Şimdi bana söyle; N. ve sen arkadaş ya da dost olabilir misiniz? Sen "dost acı söyler" diye düşünen biri iken ve N. hep onay bekleyen bir insanken sen onunla gerçekten arkadaş olabilir misin?"

Başını hayır anlamında sallıyor. "Anlıyorum demek istediğini" diyor "Ama söylediğin gibi test etmek lafı beni rahatsız ediyor. Hesaba kitaba dayalı hiç bir şeyden hoşlanmam bilirsin. Hele de bu insanlarla ilgili ise. Ama haklısın. İnsanları farkında bile olmadan kendi testlerimizden geçiriyoruz. Ah bir de bunu tanımlamak için test etmek lafı yerine başka bir söz bulsak."

FOTOĞRAF: LİFE