ZÜMRÜDÜANKA

Öğle sonrasında kimimiz işten, kimimiz ofisin havasından, kimimiz de nikotinsizlikten bunalmışız. Biri, bahçeye çıkma fikrini ortaya atar atmaz, herkes dünden hazırmış gibi kalkıyor yerinden. Hafif güneşli, biraz soğuk ama huzurlu bir hava var dışarıda. Sanki sadece biz değil tüm gözeneklerimiz acıkmış temiz havaya. Bir sessizlik oluyor o sessizliğin ortasında kırlangıç yuvalarına girmeye çabalayan serçelerin sesi duyuluyor. Bir tanesi duvara öyle bir tutunmuş ki hepimiz şaşkın şaşkın ona bakıyoruz.

Biri çocukken serçeleri nasıl avladıklarını anlatmaya başlıyor. Sapanla vururlarmış onları. Diyor ki: "paramparça olurlardı. Bazen sadece bir çift ayak düşerdi, bazen kafa..." Tüylerim diken diken oluyor. Ama bir adamın çocukken yaptıklarını sorgulamak doğru mu? Değil elbette. "Hiç düşündünüz mü?" diyorum "Birden herşey tersine dönse, tüm hayvanlar kocaman olsalar biz de küçülsek. Sokaklarda yürürken mesela bir kaplan pençesi altında ezilsek. Kaplan üzerimize bastığını farketmese bile. Hiç önemimiz olmasa onun için. Hani bizim karıncalara yaptığımızın aynısını yapsa bize. Ya da yavru sincaplar oyun oynarken ceviz atıp gözümüzü oysalar. Eğlenmek olsa işin ucunda. Yavru sincapların oyuncağı olsa hayatlarımız. " "Aman dur ne yaptın sen öyle?" diyor biri. "Ben birşey yapmadım" diyorum "ama bizim onlara yaptığımız bu değil mi?" Ödüm patlıyor "ama onlar hayvan, düşünemeyen yaratıklar. Biz insanız." diyecekler diye. Bizi onlardan daha değerli yapan bu mu sadece? Ve kim, neye göre değerli bu hayatta? Korkmama gerek kalmıyor çünkü kimse böyle bir savunmaya girişmiyor.

Yine bir sessizlik oluyor. Bu kez kuşlardan gözünü alamayan biri soruyor: "Bir kuş olsaydınız ne olurdunuz?" Benim aklıma ilk baykuş geliyor. Söylüyorum. "Neden?" diye soruyorlar. "Çünkü öyle tembel tembel durur." diyorum. O sırada günlerdir ağrıyan boynum geliyor aklıma, devam ediyorum: "Sadece boynunu çevirir. Belki bu yüzden onun da boynu ağrıyordur." Gülüyorlar. "Yok. Yok." diyor biri "O kuşların en bilgesi kabul edilir, sen onun için baykuş olmak istiyorsun." Hoşuma gidiyor, gülüyorum. Başka biri ise; "ama baykuşlar uğursuz kabul edilir. Sen ne düşünüyorsun bu konuda?" diye soruyor. "Saçmalık" diyorum "ben hiçbir canlıyı asla uğursuz kabul etmem. Edenleri de anlamam."

Kimi leylek olmak istiyor; göç edip sürekli yer değiştirdiği için, kimi çok süslü olduğu için ancak tavuskuşu olabileceğine inanıyor, kimi ise muhabbet kuşu olmak istiyor herkes onları sevdiği için. Bu sorunun cevaplarından ilginç sonuçlar çıkabileceğini düşünüp içerideki diğer insanlara soruyorum. Bir tanesi "ben serçe olmak isterdim. Çünkü onların ömürleri kısadır." diyor. Yüzündeki ifadeden bezginlik okunuyor. Belli ki; bir an önce göçüp gitmek istiyor. Şaşırıyorum. Çünkü bu kadın benim en neşeli bildiğim insanlardan biri. Bir tanesi bülbül olmak istediğini söylüyor. Sesi güzelmiş. Hatta bir halk müziği korosunda türkü bile söylemiş. Bunu hiç bilmediğimi farkediyorum. Bir başkası ise kartal olmak istediğini söylüyor. "Çünkü kartalların çok keskin gözleri vardır" diyor "her yeri görürler. Üstelik kanatlarını açtığında öyle haşmetlidirler ki gözlerini ondan alamazsın." Daha pek çok değişik cevap alıyorum soruya. Hemen hemen herkes farklı cevaplar veriyor. Sadece beş kişinin cevabı aynı. Onların hepsi Zümrüdüanka diyorlar. "Neden?" diye soruyorum fakat yanıt vermiyorlar. Zümrüdüanka kuşu hakkında küllerinden yeniden doğduğunu anımsıyorum. Ve çok güzel bir masal kuşu olduğunu... Onların bilip bilmediğini merak ediyorum ama bilmiyor olma ihtimallerini düşünerek sormuyorum. Bilmiyor olabilirler çünkü "neden?" diye sorduğumda kimse cevap vermedi.

Daha sonra Zümrüdüanka hakkında şunları okuyorum: "Her hayvandan bir iz taşıyan, rengarenk tüylü, yüzü insana benzeyen mitolojik bir hayvandır. Bazı kaynaklara göre seside güzeldir. Daima tektir ve erkektir. Ömrünün sonuna gelınce bahar ağacı yapraklarından yaptığı yuvasını ateşe verip kendini yakarak, yeniden dünyaya gelir. Yeniden dünyaya gelen kuş kuvvetlenince babasının küllerini Mısır'daki Heliopolis’e götürerek güneş sunağına bırakır. Bu anlatının pekçok versiyonu vardır."

Bu insanların ikinci bir şansa, yeniden doğmaya ihtiyaçlar olup olmadığını merak ediyorum. Belki de sadece masallardır onları büyüleyen ya da kendilerinin yegane olduklarına dair inançları, kimbilir?

RESİM: Arthur Rackham